DW: Türkiye ile Almanya arasında bundan 55 yıl önce işgücü anlaşması imzalandı. Böylelikle Almanya’ya o zamanki adıyla ilk Türk misafir işçiler gelmeye başladı. O yıllarda Türklerin Almanya’daki durumu nasıldı?

Gökay Sofuoğlu: İş buldukları için, yurt dışına gidebildikleri için tabii ki çok memnundular. Ama buradaki hayata çok da hazırlıklı değildiler. Akıllarında sadece para kazanıp, Türkiye’ye geri dönme düşüncesi vardı. Yurt dışında yaşayıp, buraya kök salmayı kimse düşünmüyordu. Bu durum daha sonra ortaya çıktı.

DW: Almanya’daki Türkler sonraki yıllarda sıklıkla Alman politikacıların “Türkler uyum sağlamıyor” şeklindeki suçlamalarına maruz kaldı. Neden Türkler Almanya’ya uyum sağlamakta gecikti?

Gökay Sofuoğlu: Bunda ilk başlarda ihtiyaçları olan insanların değil sadece işgücünün geldiğinin düşünülmesinin etkili olduğuna inanıyorum. Bu nedenle de, insanların dil öğrenmesini sağlayacak önlemler alınmadı, zaten bununla kimse ilgilenmedi. Almanya’daki ekonomik durum gözönünde bulundurulduğuna her işgücüne ihtiyaç büyüktü ve Türklerin de sadece çalışması, en zor işleri yapması öngörülüyordu. Türkiye’den misafir işçilerin gelmesi memnuniyetle karşılanıyordu ama bu insanların Almanca öğrenmesi ihmal edildi. Bu yüzden, Alman toplumu ve onların günlük hayatı ile gereken ilişkiyi kuramadılar. Sadece kaldıkları işçi yurtlarından fabrikaya gittiler, çalıştılar ve orada kullandıkları cihazların Almancasını öğrendiler. Almanca ile başka bir ilişkileri de olmadı.

DW: Almanya’daki Türklerin bugünkü durumunu nasıl tanımlanırsınız?

Gökay Sofuoğlu: Kendilerini ikilemde hissediyorlar. Bir yandan kendilerini Almanya’ya ait hissetmek istiyorlar. Ancak diğer yandan da Almanya’da çok sayıda engelle karşılaşıyorlar. İstihdam piyasasında, ev ararken, firmalarda çalışan üniversite mezunu Türkiye kökenlilerin yükselmesinde veya kamu sektöründe fırsat eşitliği bir sorun. Kamu sektöründe Türkiye kökenliler yeterince temsil edilmiyor. Bunun bir nedeni, Türkiye kökenlilerin kamu hizmetinde çalışabilecekleri konusunda kendine güvenmemesi. Ama diğer bir nedeni de, Alman devletinin artık üç kuşaktır burada yaşayan Türkiye kökenlilerin bu ülkeye ait olduğunu ve bu ülkenin çıkarları için çaba gösterebileceğini hâlâ tam olarak kabul etmemesi.
© Deutsche Welle Türkçe

Söyleşi: Jülide Danışman

DW: Türkiye ile Almanya arasında bundan 55 yıl önce işgücü anlaşması imzalandı. Böylelikle Almanya’ya o zamanki adıyla ilk Türk misafir işçiler gelmeye başladı. O yıllarda Türklerin Almanya’daki durumu nasıldı?

Gökay Sofuoğlu: İş buldukları için, yurt dışına gidebildikleri için tabii ki çok memnundular. Ama buradaki hayata çok da hazırlıklı değildiler. Akıllarında sadece para kazanıp, Türkiye’ye geri dönme düşüncesi vardı. Yurt dışında yaşayıp, buraya kök salmayı kimse düşünmüyordu. Bu durum daha sonra ortaya çıktı.

DW: Almanya’daki Türkler sonraki yıllarda sıklıkla Alman politikacıların “Türkler uyum sağlamıyor” şeklindeki suçlamalarına maruz kaldı. Neden Türkler Almanya’ya uyum sağlamakta gecikti?

Gökay Sofuoğlu: Bunda ilk başlarda ihtiyaçları olan insanların değil sadece işgücünün geldiğinin düşünülmesinin etkili olduğuna inanıyorum. Bu nedenle de, insanların dil öğrenmesini sağlayacak önlemler alınmadı, zaten bununla kimse ilgilenmedi. Almanya’daki ekonomik durum gözönünde bulundurulduğuna her işgücüne ihtiyaç büyüktü ve Türklerin de sadece çalışması, en zor işleri yapması öngörülüyordu. Türkiye’den misafir işçilerin gelmesi memnuniyetle karşılanıyordu ama bu insanların Almanca öğrenmesi ihmal edildi. Bu yüzden, Alman toplumu ve onların günlük hayatı ile gereken ilişkiyi kuramadılar. Sadece kaldıkları işçi yurtlarından fabrikaya gittiler, çalıştılar ve orada kullandıkları cihazların Almancasını öğrendiler. Almanca ile başka bir ilişkileri de olmadı.

DW: Almanya’daki Türklerin bugünkü durumunu nasıl tanımlanırsınız?

Gökay Sofuoğlu: Kendilerini ikilemde hissediyorlar. Bir yandan kendilerini Almanya’ya ait hissetmek istiyorlar. Ancak diğer yandan da Almanya’da çok sayıda engelle karşılaşıyorlar. İstihdam piyasasında, ev ararken, firmalarda çalışan üniversite mezunu Türkiye kökenlilerin yükselmesinde veya kamu sektöründe fırsat eşitliği bir sorun. Kamu sektöründe Türkiye kökenliler yeterince temsil edilmiyor. Bunun bir nedeni, Türkiye kökenlilerin kamu hizmetinde çalışabilecekleri konusunda kendine güvenmemesi. Ama diğer bir nedeni de, Alman devletinin artık üç kuşaktır burada yaşayan Türkiye kökenlilerin bu ülkeye ait olduğunu ve bu ülkenin çıkarları için çaba gösterebileceğini hâlâ tam olarak kabul etmemesi.
© Deutsche Welle Türkçe

Söyleşi: Jülide Danışman