Lozan Barış Antlaşması’nın 97’inci Yıldönümü. Kutlu Olsun..!!!
24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Antlaşması yeni Türk Devleti’nin uluslararası alanda tanındığını belgelemiş, Türkiye Cumhuriyeti için büyük önem arz eden bir anlaşmadır. Ülkemizin Tapusudur.
Dünya Savaşı’nda galip gelen ABD, İngiltere, Fransa ve İtalya, savaşta yenilen Almanya’ ya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’na ve Osmanlı Devleti ne ağır koşullar içeren barış antlaşmaları önermişlerdi.
İstiklal Savaşı sonrasında İsviçre’nin Lozan kentinde toplanması kararlaştırılan barış konferansına Türkiye’nin yanı sıra İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya katılıyordu, Konferansta ABD gözlemci olarak bulunacak, SSCB boğazlar sorununun, Bulgaristan ise Ege Denizi kıyısındaki topraklarla ilgili sorunların görüşüleceği oturumlarda yer alacaktı. Türkiye’yi, dışişleri bakanlığına getirilen İsmet İnönü başkanlığındaki bir kurulun temsil ettiği konferans 20 Kasım 1922’de başladı. ve üzerinde anlaşmaya varılan metin 24 Temmuz 1923’te imzalandı.
Barış zamanında İstanbul ve Çanakkale boğazlarından sivil gemilere geçiş serbestliği tanıyan taraflar, askeri gemilere kısıtlama getirmişlerdi. Savaş durumunda ise Türkiye savaşta taraf olup olmamasına göre davranacaktı. Boğazların iki yakasının askersizleştirilmesi ve geçişlerin uluslararası bir kurulun denetimine bırakılması gibi kararlar sonradan, 1936’da imzalanan Montrö (Montreux) Sözleşmesi’yle Türkiye lehine değiştirildi. Osmanlı Devletinin imzaladığı Sevr Antlaşmasıyla Oniki Ada İtalya’ya, diğer adalar Yunanistan’a bırakılmıştı. Oniki Ada İtalya tarafından Nisan 1947’de resmen Yunanistan’a teslim edildi.
TBMM’nin 23 Ağustos 1923’te onayladığı Lozan Barış Antlaşması, öbür ülkelerin de onaylamasıyla 6 Haziran 1924’te yürürlüğe girdi. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda önemli bir adım olan bu antlaşma, aynı zamanda I. Dünya Savaşı’nı sona erdiren antlaşmalar içinde tek onurlu belgedir.