Türkiye’de 56 milyon 911 bin 967 seçmen, 31 Mart Pazar günü yapılacak olan Mahalli İdareler Genel Seçimleri için sandık başına gidecek. Seçimlerde, ‘Cumhur İttifakı’ adı altında AKP ve MHP 51 ilde, CHP ve İYİ Parti de ‘Millet İttifakı’ çatısı altında yine 51 ilde seçime girecek. İşte rakamlarla 31 Mart 2019 seçimleri…
ELBEEXPRESS / HABERMERKEZİ
Pazar günü yapılacak yerel seçimlerde 18 yaşını dolduran 1 milyon 156 bin kişi, ilk kez oy kullanacak. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun açıklamasına göre, seçimlerde, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına geçen 53 bin 99 Suriyeli de sandık başına gidebilecek.
DOĞUDA 1 SAAT ÖNCE BAŞLAYIP, 1 SAAT ÖNCE BİTECEK
Oy verme işlemi Tükiye’nin doğusundaki illerde saat 07.00’de başlayıp, saat 16.00’da sona erecek. Bu iller şöyle: “Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis.” Diğer illerde ise oy kullanma işlemi saat 08.00’de başlayıp, saat 17.00’de bitecek.
EN FAZLA SEÇMEN İSTANBUL, EN AZ BAYBURT’TA
Yüksek Seçim Kurulu’nun verilerine göre, seçmenin yüzde 50,7’si kadın, yüzde 49,3’ü ise erkek. En fazla seçmen, 10 milyon 560 bin 963 ile İstanbul, en az seçmen ise 58 bin 562 ile Bayburt’ta bulunuyor.
ÇANKAYA’NIN SEÇMEN SAYISI, 7’Sİ BÜYÜKŞEHİR, 58 İLDEN FAZLA
Seçmen sayısının en fazla olduğu ilçe ise 680 bin 254 ile Ankara’nın Çankaya ilçesi. Çankaya’daki seçmen sayısı, ‘büyükşehir’ statüsündeki Erzurum (498 bin 253), Eskişehir (651 bin 356), Malatya (561 bin 708), Mardin (484 bin 284), Ordu (581 bin 352), Trabzon (594 bin 589) ve Van’ın (652 bin 878) da aralarında bulunduğu 58 ilin seçmen sayısından fazla.
SEÇİME 12 PARTİ GİRİYOR
31 Mart Mahalli İdareler Genel Seçimleri’nde 12 partinin adayları ve bağımsız adaylar yarışacak. Seçimlere katılan partiler; AKP, Bağımsız Türkiye Partisi (BTP), Büyük Birlik Partisi (BBP), Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Demokrat Parti (DP), Demokratik Sol Parti (DSP), Halkların Demokratik Partisi (HDP), İYİ Parti, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), Saadet Partisi (SP), Türkiye Komünist Partisi (TKP), Vatan Partisi (VP).
81 İL, 922 iLÇE, 386 BELDEDE 8 BİN 270 ADAY
Pazar günü 30 büyükşehirde 316 aday büyükşehir belediye başkanı, diğer 51 il ve 922 ilçe ve 386 beldede ise 7 bin 954 aday ise belediye başkanı olabilmek için yarışacak. Seçimler sonunda 30’u büyükşehir belediyesinde olmak üzere, toplam 1389 aday, 5 yıllığına başkan seçilecek.
İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR İÇİN 24 BAĞIMSIZ ADAY
Yerel seçimlere 8 bin 270 adaydan 630’u, bağımsız olarak girecek. Bu adaylardan 71’i büyükşehir belediye başkanı olabilmek için yarışacak. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı en çok bağımsız aday sayısıyla dikkat çekti. İstanbul’da 24, Ankara ve Diyarbakır’da 5, İzmir’de ise bağımsız 4 aday büyükşehir belediye başkanlığına talip.
CUMHUR İTTİFAKI’NA KARŞI MİLLET İTTİFAKI
Türkiye, 16 Nisan 2017 tarihinde yapılan referandumla kabul edilen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile birlikte yeni bir döneme girdi. Parlamenter sistemden partili cumhurbaşkanlığı sistemine geçişle birlikte, başbakanlık makamı kalktı. Cumhurbaşkanı seçilebilmek için yüzde 50+1 oy alınması şartı, seçimlerde de neredeyse ittifakları mecburi hale getirdi.
FETÖ’nün 15 Temmuz darbe girişiminin ardından yakınlaşan AK Parti ve MHP, hem 16 Nisan referandumunda hem de 24 Haziran 2018’deki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ittifak yaptı. Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli liderliğinde ‘Cumhur İttifakı’nda buluşan iki parti, 31 Mart Mahalli İdareler Genel Seçimleri’nde de ittifak kararı aldı.
CUMHUR İTTİFAKI’NDA 30’U BÜYÜKŞEHİR, 51 İLDE İTTİFAK
İttifak kapsamında AKP, Adana, Manisa ve Mersin’de MHP adaylarını, MHP ise diğer 27 büyükşehirde AKP adaylarını destekleyecek. İki parti, büyükşehirler dışında 21 ilde daha ittifak yapacak. MHP; Rize, Ağrı, Artvin, Bilecik, Bitlis, Bolu, Burdur, Çanakkale, Edirne, Giresun, Hakkari, Muş, Siirt, Sinop, Şırnak, Ardahan ve Yalova’da AKP’nin adaylarını destekleyecek. AKP ise Iğdır, Kars, Kırklareli ve Osmaniye’de MHP’nin adaylarına destek verecek.
CHP VE İYİ PARTİ DE 51 İLDE İTTİFAK YAPACAK
Cumhurbaşkanlığı seçiminde kendi adaylarını çıkaran CHP ve İYİ Parti de yerel seçimler için ‘Millet İttifakı’ çatısı altında bir araya geldi. Buna göre iki parti, 30 büyükşehrin 24’ünde ittifaka gidecek. Kurulduktan sonra ilk kez yerel seçimlere katılacak olan İYİ Parti; Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Bursa, Eskişehir, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Malatya, Muğla, Ordu, Tekirdağ’da CHP adaylarını destekleyecek.
CHP ise Balıkesir, Denizli, Gaziantep, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Sakarya, Samsun ve Trabzon’da İYİ Parti’nin adaylarına destek verecek.
İki parti, Mersin, Mardin, Van ve Erzurum’da ise kendi adaylarıyla seçime girme kararı aldı. Mersin’de İYİ Parti aday çıkaramadığı için Demokrat Parti’nin adayı Ayfer Yılmaz’ı destekleyecek. Diyarbakır’da İYİ Parti aday çıkarmazken, bu ilde ittifaka yönelik de bir açıklama yapılmadı. Şanlıurfa’da ise her iki parti, büyükşehir belediye başkanlığı için aday göstermedi.
CHP ve İYİ Parti, 24 büyükşehrin dışında, 27 ilde daha ittifak yapacak. Buna göre; 16 ilde CHP, 11 ilde ise İYİ Parti adayları desteklenecek. CHP; Artvin, Bartın, Bilecik, Bolu, Burdur, Çanakkale, Edirne, Erzincan, Giresun, Kastamonu, Kırklareli, Kırşehir, Sinop, Tunceli, Yalova ve Zonguldak’ta, İYİ Parti ise Afyonkarahisar, Aksaray, Düzce, Elazığ, Isparta, Kilis, Kırıkkale, Nevşehir, Osmaniye, Tokat ve Yozgat’ta aday gösterdi.
BBP CUMHUR İTTİFAKI’NI DESTEKLEYECEK
Büyük Birlik Partisi Genel Başkanı Mustafa Destici, yerel seçimlerde, büyükşehirlerde Cumhur İttifakı’nı destekleyeceklerini açıkladı.
HDP, ŞANLIURFA’DA SP LEHİNE ADAYLARINI GERİ ÇEKTİ
Şanlıurfa’da HDP, Büyükşehir, Karaköprü, Haliliye ve Eyyübiye belediye başkan adaylarını Saadet Partisi (SP) adayları lehine geri çekti. HDP, büyükşehir ve bu 3 ilçede SP adaylarını destekleyecek.
İYİ PARTİ IĞDIR’DA MHP, AHLAT’TA AK PARTİ ADAYINA DESTEK VERECEK
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Iğdır ve Bitlis’in Ahlat ilçesinde Cumhur İttifakı’nın adaylarına destek vereceklerini belirtti. Akşener, “Iğdır sınır şehrimiz. Ahlat, Osmanlı Devleti’nden itibaren sembolik değeri çok yüksek bir ilçemiz. Biz aday çıkarmıyoruz. Cumhur İttifakı’nın paydaşlarına sesleniyorum; oturun, anlaşın tek adaya düşürün. Bizim Iğdır’da 5 bin 500’e yakın oyumuz var. Ahlat’ta MHP’den belediye başkanı seçilmiş daha sonra AKP’ye geçmiş Mümtaz Bey var. Orada da 745 oyumuz, aday çıkarmıyoruz ve Mümtaz Bey’in seçilmesine katkıda bulunmak istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Iğdır’da Cumhur İttifakı kapsamında aday çıkarmayan AKP, MHP’nin adayı İsa Yaşar Tezel’i destekleyecek.
17 VEKİL, BAŞKANLIK İÇİN YARIŞACAK
31 Mart Mahalli İdareler Genel Seçimleri’nde 17 milletvekili belediye başkanı olmak için yarışacak. Seçimlerde AKP’den 3, CHP’den 5, HDP’den 6, İYİ Parti’den 2, bağımsız olarak da 1 milletvekili aday oldu.
AKP’de, TBMM Başkanlığı görevini bırakan Binali Yıldırım, İstanbul; Çevre ve Şehircilik eski Bakanı Mehmet Özhaseki, Ankara; Aydın Milletvekili Mustafa Savaş da Aydın’dan aday oldu.
CHP’de ise Milletvekili Tanju Özcan seçim bölgesi Bolu; Kocaeli Milletvekili Fatma Kaplan Hürriyet, İzmit; Bursa Milletvekili Erkan Aydın, Bursa’nın merkez Osmangazi ilçesi; Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç, Kahramanmaraş ve Ordu Milletvekili Mustafa Adıgüzel de Ordu’da belediye başkanlığı için aday oldu.
HDP Diyarbakır Milletvekili Adnan Selçuk Mızraklı, Diyarbakır; Kars Milletvekili Ayhan Bilgen, Kars; Diyarbakır Milletvekili Hişyar Özsoy, Bingöl; İstanbul Milletvekili Züleyha Gülüm, Kocaeli; Van Milletvekili Bedia Özgökçe Ertan, Van ve Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu da Ankara’nın Çankaya ilçesinden belediye başkanlığına aday oldu. İYİ Parti Milletvekili İsmail Ok, Balıkesir’den; İsmail Koncuk ise Adana’dan aday oldu.
MHP’den istifa eden Bağımsız Milletvekili Erhan Usta ise Samsun Büyükşehir Belediye Başkanlığı için adaylığını ilan etti.
İLK VE TEK KOMÜNİST BAŞKAN, TUNCELİ ADAYI
2014’te yapılan yerel seçimlerde Tunceli Ovacık’ta oyların yüzde 36,1’ini alarak Türkiye’nin ilk ve tek Komünist Partili Belediye Başkanı seçilen Fatih Mehmet Maçoğlu, bu kez Tunceli Belediye Başkanlığı için aday oldu. Bölgede üretilen organik nohut, fasulye ve balı Türkiye’nin dört bir yanına pazarlayan, elde edilen gelirle öğrencilere burs verip, belediyenin gelir gider tablosunu belediye binasına asan Fatih Mehmet Maçoğlu için 31 Mart yerel seçimlerinde seçmenin tutumu merak konusu oldu.
MERSİN’DE ADAYLIK SÜRECİ TARTIŞMALI GEÇTİ
Adaylık sürecinde Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Burhanettin Kocamaz, evrakı, İl Seçim Kurulu Başkanlığına başvurunun sona erdiği saat olan 17.00’den 25 dakika sonra verilince, İYİ Parti’den aday olamadı. Bunun üzerine yapılan görüşmeler sonucu Demokrat Parti (DP) tarafından Pınar İvenç’in Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığı adaylığı çekildi, yerine Burhanettin Kocamaz aday gösterildi. Ancak Kocamaz’ın adaylığına itiraz edildi. İtirazları değerlendiren İl Seçim Kurulu, Kocamaz’ın aday olamayacağını kararlaştırdı. 31 Mart yerel seçimi için DP’nin adayının, Devlet eski Bakanı Ayfer Yılmaz olacağı açıklandı. İYİ Parti de seçimde Yılmaz’ı destekleyeceğini açıkladı.
Mersin’de Cumhur İttifakı MHP’nin adayı Hamit Tuna’yı desteklerken, CHP ise kendi adayını çıkardı.
KAYYUM ATANAN BELEDİYELER
Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde belediye başkanlıklarına kayyum atanan yerleşim yerlerinde de seçmen sandık başına gidecek. Çözüm sürecinin fiilen bitmesinin ardından, terör örgütü PKK’nın artan saldırılarına paralel olarak Demokratik Bölgeler Partili (DBP) belediye başkanlarının yönettiği birçok il ve ilçede sözde özyönetim ilan edilmişti. Bu süreçte güvenlik güçlerinin, hendek ve barikatların kaldırılması ve teröristlerin etkisiz hale getirilmesi amacıyla düzenlediği operasyonların ardından DBP’li belediye başkanları ‘terör’ soruşturmaları kapsamına ya görevden alınmış ya da tutuklanmıştı. DBP’li 3 büyükşehir belediyesi, 10 il, 73 ilçe ve 11 belde olmak üzere toplam 94 belediyeye kayyum atandı.
Bu süreçten sonra güvenlik güçlerinin etkin ve başarılı operasyonlarıyla bölgede terör bitme noktasına geldi. Daha önceki yöneticilerinin terör örgütü PKK’ya para aktardığı belirtilen belediyeler, kayyumlar yönetiminde birçok yatırım yaptı. Teröristlerin baskısından kurtulan vatandaşlar, terör tehlikesi nedeniyle yasaklı olan bölgelere gitme imkanı buldu, sosyal hayata daha fazla katılım sağladı.
CHP’Lİ KÜSKÜNLER
31 Mart yerel seçimleri öncesi adaylık sürecinde CHP’den aday gösterilmeyen bazı isimler, Demokratik Sol Parti (DSP) ve Demokrat Parti’nin yolunu tuttu. İstanbul Şişli’de adaylık bekleyen Mustafa Sarıgül ile Avcılar Belediye Başkanı Handan Toprak Benli, aday gösterilmeyince partilerinden istifa edip DSP’ye geçerek aday oldu. Eski bir CHP’li olan Celal Doğan da üç dönem belediye başkanlığı yaptığı Gaziantep’te Millet İttifakı tarafından aday gösterilmeyince, DSP’den seçime girme kararı aldı.
CHP’nin güçlü olduğu Ege’de istifalar da peş peşe geldi. İzmir’de Tire Belediye Başkanı Tayfur Çiçek ve Kiraz’da CHP’nin tek aday adayı Salim Özkarakaş ve Muğla’nın Marmaris ilçesi Belediye Başkanı Ali Acar, yerel seçimlerde DSP’den aday oldu.
Aday gösterilmeyince CHP’den istifa eden Bodrum Belediye Başkanı Mehmet Kocadon ise Demokrat Parti’den Muğla Büyükşehir Belediye Başkan adayı gösterildi. Aydın’ın Efeler Belediye Başkanı Mesut Özakcan, Söke Belediye Başkanı Süleyman Toyran, Denizli’nin Buldan Belediye Başkanı Mustafa Gülbay, Muğla’nın Ortaca Belediye Başkanı Hasan Karaçelik ile CHP Bursa Orhangazi Belediye Başkan adayı gösterilen, ancak ilçede Millet İttifakı kapsamında İYİ Parti adayında karar kılınınca adaylığı geri çekilen Çetin Çoklar da Demokrat Parti’ye geçti.
Antalya’nın Aksu ilçesinden adaylık bekleyen İsa Yıldırım, Kemer’de Necati Topaloğlu ve Konyaaltı ilçesinden Buket Dağlı da aday olamayınca CHP’den istifa ederek DSP’den aday oldu.
Kırklareli Belediye Başkanı Mehmet Siyam Kesimoğlu ile Balıkesir’in Edremit Belediye Başkanı Kamil Saka da aynı nedenle CHP’den istifa edip, yola bağımsız olarak devam etme kararı aldı.
BÜYÜKŞEHİRLERDE 36 KADIN ADAY
31 Mart Mahalli İdareler Genel Seçimleri’nde büyükşehir belediye başkanlıkları için yarışacak 316 adaydan 36’sı kadın. Kadın adaylar arasında Meclis’te grubu bulunan partilerden HDP’nin 3, CHP ve AKP’nin ise 1’er adayı bulunuyor. AKP’de Fatma Şahin, Gaziantep; CHP’den Özlem Çerçioğlu, Aydın; HDP’den ise Şerife Yıldırım, Denizli; Züleyha Gülüm, Kocaeli; Bedia Özgökçe Ertan, Van’da büyükşehir belediye başkanı olabilmek için yarışacak. MHP ve İYİ Parti’nin ise kadın büyükşehir belediye başkan adayı yok.
İL VE İLÇELERDE KADIN ADAY ORANI YÜZDE 8,1
Yerel seçimlerde 316’sı büyükşehir, 6 bin 276’sı il ve ilçe belediye başkan adayı olmak üzere toplam 6 bin 592 adayın yüzde 8,1’i, yani 536’sı kadın adaylardan oluşuyor.
HDP’NİN KADIN ADAY ORANI YÜZDE 24,65
Meclis’te grubu bulunan 5 partiden il ve ilçe belediyeleri için en fazla kadın aday gösteren parti, 41 adayla HDP oldu. CHP 36 kadın aday çıkarırken, AK Parti’de bu sayı 20, İYİ Parti’de 19, MHP’de ise 18 olarak gerçekleşti.
İl ve ilçelerde toplam 191 başkan adayı çıkaran HDP’nin kadın aday oranı yüzde 24,65 oldu. 19’u büyükşehir, toplam 680 adayla il ve ilçelerde yarışa giren CHP’de ise kadınların aday oranı 5,29 olarak gerçekleşti. Büyükşehir, il ve ilçelerde 907 adayı bulunan AKP’de bu oran 2,20, 482 aday çıkaran MHP’de 3,73, 460 adayla seçime giren İYİ Parti’de ise 4,13 oldu.
Kaynak: Sözcü
Foto: Youtube
