Alevi-Bektaşi inancının günümüze kadar kuşaktan kuşağa yaşatılmasında kuşkusuz Alevi dedelerinin önemi büyüktür. “Alevi Yol ve Erkanını” çevresindekilere öğreten, güler yüzlü Ali Kara dede’yi sizlere kısaca tanıtmak istiyorum.
ALİ AKDEMİR/ÖZEL RÖPORTAJ
Atatürk sevdalısı bir yürek ve Cumhuriyet’in değerlerine bağlı çağdaş bir kişilik olan Ali Kara Dede, çevresinde mütavazi kişiliğiyle yüzlerce insan tarafından sevilip, sayılmaktadır.
Ali Kara Dede, Çorum’un Alaca kazası, Kürkçü köyünde 1952 yılında dünyaya gelir. Ali Kara Dede, “Seyit Ali Sultan ( Kızıl Deli ) Ocağı‘na mensuptur. Yusuf Dede’nin torunudur. Dördü kız , 3’ü erkek toplam, 7 kardeşdirler. Bağlı olduğu ocak Sivas’ın Yıldızeli ilçesine bağlı Yusufoğlan köyünde Yusuf Dede türbesindedir. 1970 yılına geldiğinde oda tıpkı diğer gurbete ekmek parası için gidenler gibi “İş göçü” kervanına katılır. Almanya’nın Celle kasabasında yol işinde çalışmak üzere asfalt makinisti olarak işe başlar. Almanya’ya geldikten sonra dedesi Yusuf bey’den aldığı inanç eğitimiyle dedelik görevini el kapılarında da ifa etmeye başlar. 1989 yılında, Hamburg Alevi Kültür Merkezi’nin kurulmasında M.Zülküf Kılıç, İsmail Aslandoğan dede, Halisi Tosun, Hüseyin Yavuz, Abdullah Aslan, Süleyman Ocak ve diğerleriyle birlikte yer alır. Kısa yazılışı HAAK-BİR olan, Hamburg Anadolu Alevileri Kültür Birliğinin kuruluşunda yer alır. Daha sonra İmam Abacı, Ali Polat, Doğan Yıldırım, Durak Demir ve diğer arkadaşlarıyla birlikte Bergedorf Alevi Kültür Merkezinin kuruluşunu gerçekleştirirler.
BENİM KABEM İNSANDIR
Ali Dede artık görev ve ihtiyaç nerde varsa oraya koşmaya başlar. Eşi Güzide Kara ile birlikte yaşamını inancının gereklerini yerine getirmeye adamıştır. Kendi çocukları olmamasına rağmen, onlar tüm çocuklara büyük bir sevecenlikle yaklaşarak evlatları gibi kucak açarlar. “ Ben 72 millete bir gözle bakan bir inanç geleneğinden geliyorum. Benim kabem insandır. Bizler herkesin inancına saygılıyız. Yusuf dedem derdi ki: ‘Oğul insanlık bir ilimdir, kimse fehim etmez. Fehim etmeyen kullar, menzile yetmez. Cahile bin söyle, bir kar etmez. İlla’ki ehil olalım ehil. Ayrıca dedem devamında, Hata yol demiş ol, Her meyvadan yemiş ol, O tutmazsa tutmasın, Tutan tutana, Tutmayan hak katında utana.”
Ali Kara Dede Almanya’da çağrıldığı, davet edildiği yerlerde, Cemlerde, Muharrem ayı, Aşure lokması, cenaze kaldırma hizmetinde, nikahta, yedi ve kırk lokmasında, dardan indirmede büyük bir aşk’la ve görev sorumluluğuyla hizmet vermeye hala devam etmektedir. Ali Kara Dede yakın bir zamanda ziyaret ettiği Yunanistan’ın Dimitoka şehrine bağlı, Demirviran köyünde, bir dağın içersinde yer alan, Seyit Ali Sultan ( Kızıl Deli’nin) türbesini büyük bir heyecanla anlatıyor ve gözleri adeta doluyor. ” Orada 12 delil yaktık. Dergah’a bağlı 2 Cem Evi olduğunu gördük. Bağlı olduğum Ocak’ın orada tarihsel izlerini görmek beni çok duygulandırdı.” diyor.
Aynı zamanda son derece başarılı güzel çalışmalara imza atan ve başkanlığını Alper Doğan’ın yaptığı Bergedorf AKM’ye üye olan Ali Kara Dede, Cemevindeki Cemlerde kendisine oniki hizmette sürekli eşlik eden Gözcü: İsmet Boran, Delilci: Hülya Çağıl, Kurbancı: Taner Taşkın, Zakir: Müslüm Kaya, Rehber: Elmas Polat, Sakka Suyu: Nurettin Güven, Naciye Güven’e teşekkür etmeyi de ihmal etmiyor.
YOLUN AÇIK OLSUN ALİ DEDE
O insana güven veren hali, gülen gözleri, bitmek tükenmek bilmeyen enerjisiyle, büyük bir özveri, coşku ve aşk’la dedelik hizmetini vermeye devam ediyor. Onun bu yolda en büyük destekçisi, yol arkadaşı eşi Güzide hanım. Onun’la bu yolda olmaktan duyduğu mutluluğu dile getiren Ali Dede, ” eşimin varlığı bana güç ve destek veriyor” diyor.
Ayrıca kaybettiği en yakın arkadaşlarından olan Ali Polat aklına gelince gözlerinden iki damla gözyaşı yavaşca süzülüp akıyor.
Tüm insanlara duyduğu sevgi ve hoşgörüyle inancı doğrultusunda yolunda kararlı bir şekilde yürüyen Ali dede’ye bende başarı dileklerimle ” Yolun Açık Olsun Dedem ” diyorum.
SEYİT ALİ SULTAN MAKAMI. (AŞÇI POSTU) KİMDİR?
Seyyid Ali Sultan Bektaşi geleneğinde Kızıl Deli olarak tanınır ve Türk geleneklerinde Pehlivanlığın Piri olarak yerini alır. Horasan erlerinden Hüseyin Ataoğlu olduğu bilinir. Lakaplarından biri de “Hızır Lala” veya “Hızır Lale”dir. M. 1310- 1402 yılları arasında yaşamıştır. 1397’de Bektaşilerin en önemli dergahlarından biri olan Dimetoka dergahını yaptırmış burada eğitim düzeni kurmuştur. Dergah 1826’da yıkılmıştır. Dimetoka yöresinin Demirviran köyündedir. Seyyid Ali Sul tan’ın esas mezarı buradadır. Mücerret Hilafet Dergahı olarak uzun yıllar hizmet vermiştir. Dergah Kızıl Deli diye tanınan ırmağın kenarın da olduğu için yöre halkı dergahı betimlemek üzere bu ismi sıkça kullanmış ve bu isim, Seyyid Ali Sultan’ın lakabı olarak kullanılmıştır. Bektaşilerin ikinci Pir olarak tanıdığı Balım Sultan’ın babası Mürsel Baba ile yakın dostluğu vardır. Mürsel Baba da Dimetoka’da Seyyid Ali Sultan dergahına yakın bir yerde kendi dergahını açmıştır.
Seyyid Ali Sultan, Bektaşi geleneğine göre, düşünde Hz. Muhammed’den talimat alarak Hacı Bektaş Veli’ye gelen 40 dervişten biridir.
Seyyid Ali Sultan, Bektaşi geleneğine göre, düşünde Hz. Muhammed’den talimat alarak Hacı Bektaş Veli’ye gelen 40 dervişten biridir. Hacı Bektaş Veli tarafından Orhan Han’a Rumeli’nin fethinde hizmet vermek üzere yollanırlar. Bektaşi tercümanlarında ve gübanklarında Rumeli’nin gözcüsü olarak yer alan Seyyid Ali Sultan’ın adına Seyyid Gazi (Gazi Rüstem Baba Sultan) tara fından yazılmış bir de velayetname bulunmakta dır. Söylenceye göre, aralarında Seyyid Ali Sultan’ın da bulunduğu ve kendi mekanlarında, Horasan’da bulunan 40 Er düşlerinde Hz. Muhammed’den aldıkları talimatla Rumelinin fethin de bulunmak üzere Hacı Bektaş’a gelirler. Kırk, simgesel olarak Bektaşi literatüründe yerine göre çokluğu (kesret) yerine göre de tevhidi simgeler. Hacı Bektaş onlara hizmet gösterir üç gün için de hizmet tamamlanır ve Seyyid Ali Sultan’ı kırkların başına getirir. Emir Sultan’ı sancaktar, Seyyit Rüstem Gazi’yi kadıasker, Abdüssamed Fakı’yı imam, Seyyid Zali’yi saka, Seyyid Ahmedi’yi kılavuz tayin eder.
